Πάρτε την πίεση στα χέρια σας!

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την υγεία μας, καθώς ενέχει κινδύνους για την καρδιά, τον εγκέφαλο, μέχρι τα νεφρά και τα μάτια. Πρόκειται για μια αρκετά συχνή πάθηση – παρατηρείται στο 20-30% των ενηλίκων. Υπολογίζεται ότι περίπου 2.500.000 Έλληνες είναι υπερτασικοί και πάνω από 700 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από υπέρταση. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ εκείνων που πάσχουν από υπέρταση ο ένας στους τέσσερις δεν το γνωρίζει. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, είτε για προληπτικούς λόγους είτε γιατί αντιμετωπίζουμε πρόβλημα, να μετράμε την πίεσή μας. Η όλη διαδικασία μπορεί να γίνει και στο σπίτι. Δεν είναι δύσκολη, διαρκεί μόλις 5 λεπτά, αλλά πρέπει να γίνεται σωστά, ώστε τα αποτελέσματα να μην είναι παραπλανητικά.

12 βήματα για σωστή μέτρηση

Oι οδηγίες που ακολουθούν θα σας βοηθήσουν να αποφεύγετε τα λάθη και να μετράτε την πίεσή σας σωστά.

1 Η πίεση θα πρέπει να λαμβάνεται αφού πρώτα έχουν προηγηθεί τουλάχιστον 5-10 λεπτά ξεκούρασης και ηρεμίας. Συχνά πολλοί μετρούν την πίεσή τους όταν είναι εκνευρισμένοι, όταν δεν νιώθουν καλά ή όταν έχουν πονοκέφαλο, με αποτέλεσμα η μέτρηση να μην ανταποκρίνεται στην αληθινή τους πίεση.
2 Μία ώρα πριν μετρήσετε την πίεσή σας δεν θα πρέπει να έχετε φάει, πιει καφέ, καπνίσει ή κουραστεί πολύ.
3 Αν έχετε κάνει γυμναστική, αφήστε να περάσουν τουλάχιστον 2 ώρες μέχρι τη μέτρηση.
4 Φροντίστε το περιβάλλον που γίνεται η μέτρηση να είναι ήσυχο και ευχάριστο από πλευράς θερμοκρασίας. Δεν πρέπει να κρυώνετε, να ζεσταίνεστε ή να νιώθετε οποιαδήποτε δυσφορία.
5 Για να γίνει σωστά η μέτρηση, θα πρέπει να τοποθετήσετε την περιχειρίδα του πιεσόμετρου στο αριστερό ή στο δεξί μπράτσο, περίπου στο ύψος της καρδιάς, λίγο πιο πάνω από τον αγκώνα.
6 Καλό είναι να κάθεστε και η πλάτη σας να στηρίζεται στο κάθισμά σας.
7 Το μπράτσο σας πρέπει να είναι χαλαρό και να στηρίζεται π.χ. σε τραπέζι, γραφείο, έτσι ώστε η περιχειρίδα να είναι στο ύψος της καρδιάς. Εάν δεν στηρίζεται και απλά «κρέμεται» ή είναι χαμηλότερα από το ύψος της καρδιάς, τότε η πίεση μπορεί να βρεθεί αυξημένη κατά 7-10 mmHg.
8 Τα πόδια σας δεν πρέπει να είναι σταυρωμένα και δεν πρέπει να μιλάτε κατά τη στιγμή της μέτρησης, γιατί η πίεση θα βρεθεί αυξημένη.
9 Μη φοράτε στενά ρούχα, ιδιαίτερα στενά μανίκια στο χέρι που θα κάνετε τη μέτρηση.
10 Το μέγεθος του αεροθαλάμου της περιχειρίδας παίζει ρόλο στην ακρίβεια των μετρήσεών σας. Αν είναι μικρότερο από ό,τι χρειάζεται, η πίεση θα βρεθεί υψηλότερη από την πραγματική. Αν είναι μεγαλύτερο από το κανονικό, χαμηλότερη. O αεροθάλαμος πρέπει να καταλαμβάνει περίπου το 40% της περιφέρειας του μπράτσου σας. Στο εμπόριο θα βρείτε τουλάχιστον 3 μεγέθη αεροθαλάμων, ώστε να επιλέξετε το καταλληλότερο για σας.
11 Όταν ξεκινήσετε για πρώτη φορά να μετρήσετε την πίεσή σας, η μέτρηση θα πρέπει να γίνει και στα δύο χέρια. Αν βρείτε διαφορά μέχρι 1,5 χιλιοστών υδραργύρου μεταξύ των δύο χεριών, μην ανησυχήσετε. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Αν υπάρχει μεγαλύτερη διαφορά, ο γιατρός θα σας πει τι πρέπει να κάνετε. Για τις επόμενες μετρήσεις να χρησιμοποιείτε το μπράτσο που θα δείξει τη μεγαλύτερη πίεση.
12 Για να είναι ασφαλές το αποτέλεσμα, θα πρέπει κάθε φορά να κάνετε 3 μετρήσεις. Η καθεμία να απέχει από την άλλη περίπου 1-2 λεπτά. Την πρώτη μέτρηση μην τη λαμβάνετε ποτέ υπόψη σας. Να υπολογίζετε το μέσο όρο μεταξύ δεύτερης και τρίτης.

Πόσο συχνά μετράμε;
• Κάθε υγιής ενήλικος πρέπει να μετρά την πίεσή του τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, τις πρωινές συνήθως ώρες. Αν βρεθεί αυξημένη, πρέπει να επισκεφτεί το γιατρό.
• O υπερτασικός που μόλις άρχισε να λαμβάνει αντιυπερτασικά φάρμακα θα πρέπει τις πρώτες 3-4 εβδομάδες να μετρά την πίεσή του τακτικά, ακόμα και 2 φορές την ημέρα (πρωί και βράδυ, πριν τη λήψη φαρμάκων). Μετά από αυτό το διάστημα, καθώς αναμένεται η πίεσή του να έχει ρυθμιστεί, θα πρέπει να την παρακολουθεί 1 ή 2 φορές την εβδομάδα, εκτός και αν παρουσιάσει κάποιο άλλο σύμπτωμα ή ο γιατρός του του έχει δώσει διαφορετικές οδηγίες.

Ποιο πιεσόμετρο να διαλέξω;
Στην αγορά κυκλοφορούν πολλών ειδών πιεσόμετρα.
• Τα υδραργυρικά είναι τα πλέον ακριβή στις μετρήσεις τους, αλλά είναι πιο δύσκολο να χρησιμοποιηθούν από έναν μη ειδικό.
• Τα αυτόματα ηλεκτρονικά είναι εύκολα στη χρήση τους, έχουν ικανοποιητική ακρίβεια στις μετρήσεις τους και είναι ευρέως διαδεδομένα. Να θυμάστε, όμως, ότι αν έχετε αρρυθμία, οι ενδείξεις τους μπορεί να είναι λανθασμένες.
• Υπάρχουν επίσης και τα aneroid πιεσόμετρα, με περιχειρίδα και ακουστικά. Είναι υψηλής ακρίβειας, αλλά μάλλον θα χρειαστείτε τη βοήθεια κάποιου για να το τοποθετήσετε στο μπράτσο σας.
Μην ξεχνάτε τόσο τα aneroid όσο και τα ηλεκτρονικά να ελέγχονται σε τακτά διαστήματα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν συσκευές που μετρούν την πίεση από τον καρπό ή τα δάχτυλα, ωστόσο οι μετρήσεις τους δεν είναι τόσο ασφαλείς.

Συστολική πίεση (mmHg) Διαστολική πίεση (mmHg) Βέλτιστη <120 <80
Φυσιολογική 120-129 80-84
Υψηλή φυσιολογική 130-139 85-89
Υπέρταση >140 >90

Γιατί πρέπει να παρακολουθώ την πίεσή μου;
Αν είστε υπερτασικοί και δεν παίρνετε τα κατάλληλα μέτρα, τότε συγκρινόμενοι με τους φίλους σας της ίδιας ηλικίας, που όμως έχουν φυσιολογική αρτηριακή πίεση, εσείς κινδυνεύετε:
• 7 φορές περισσότερο να πάθετε αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
• 3 φορές περισσότερο να υποστείτε έμφραγμα του μυοκαρδίου.
• 6 φορές περισσότερο να πάθετε καρδιακή ανεπάρκεια.
• 3 φορές περισσότερο να πάθετε ανευρύσματα της αορτής και αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων.
Αν όμως την παρακολουθείτε και τη ρυθμίζετε, τότε μειώνονται σημαντικά όλοι αυτοί οι κίνδυνοι.

Oι μετρήσεις στο σπίτι πρέπει να αποφεύγονται όταν σας προκαλούν άγχος και σας οδηγούν σε εσφαλμένες πρωτοβουλίες, όπως το να αλλάζετε μόνοι σας τη θεραπευτική αγωγή

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΤΣΙΟΥΦΗ, λέκτορα Καρδιολογίας στην Α΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική και υπεύθυνο της Μονάδας Υπέρτασης στο «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο.